تنوع فعالیت، راهبردی در راستای ارتقاء بهره‌وری انرژی در بخش کشاورزی (تحلیلی با رویکردهای علیت تودا – یاماموتو و آزمون کرانه‌ها)

امروزه، رشد مداوم کشورهای توسعه‌یافته و رشد سریع کشورهای در حال توسعه مدیون به‌کارگیری انرژی است. اما در دهه‌های أخیر لزوم حرکت به سمت توسعه‌ی پایدار، جهانیان را به فکر افزایش بهره‌وری انرژی انداخت تا به ازای مصرف مشخصی انرژی بر میزان تولید بیفزایند. از سوی دیگر، محققان بر این عقیده‌اند که حرکت به سمت یک سامانه‌ی تولیدی متنوع و صرفه‌های تنوع ناشی از آن، می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری نهاده‌ها گردد. از این‌رو، در مطالعه حاضر به بررسی رابطه علی بهره‌وری انرژی و تنوع فعالیت‌ها در بخش کشاورزی پرداخته شده است که برای این‌منظور از آزمون‌های علیت تودا-یاماموتو و کرانه‌ها استفاده شده است. نتایج حاکی از وجود یک رابطه‌ی علی یک‌طرفه از تنوع فعالیت‌ها به بهره‌وری انرژی می‌باشد. لذا، با توجه به تأثیرپذیری مثبت بهره‌وری انرژی از تنوع‌بخشی فعالیت‌های کشاورزی پیشنهاد می‌شود که دولت به جای سیاست‌های گوناگون حمایتی از محصولاتی خاص، سامانه‌ی کشاورزی کشور را به سمت تنوع بیشتر تشویق نماید.